Ông Nguyễn Quốc Toản – Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) – đánh giá, với việc tham gia sâu rộng các hiệp định thương mại tự do, các mặt hàng rau, quả của Việt Nam đã và đang tận hưởng những ưu đãi thuế quan. Điều này góp phần vào đà phục hồi tăng trưởng cho XK rau, quả sau giai đoạn ảm đạm do tác động của dịch Covid-19.
Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã chính thức được cấp phép XK 6 loại quả tươi sang Hoa Kỳ gồm: Xoài, nhãn, vải, thanh long, chôm chôm và vú sữa. Các loại quả khác có thể được XK ở dạng đông lạnh hoặc sản phẩm chế biến.
Xây dựng hình ảnh và thương hiệu
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, hoạt động XK rau, quả, đặc biệt là trái cây tươi sang Hoa Kỳ cũng gặp không ít khó khăn do phải cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại được trồng ngày càng nhiều tại các bang như Florida, California, hay tại Mexico và các nước Nam Mỹ có điều kiện tự nhiên gần giống Việt Nam, cũng như sản phẩm của các nước châu Á khác. Ngoài ra, do khoảng cách địa lý, chi phí vận chuyển, bảo quản cao. Hoa quả tươi có mùa vụ ngắn cũng đòi hỏi các khâu trong chuỗi phân phối phải rất nhịp nhàng, hiệu quả.
Để gia tăng XK rau, quả vào thị trường này, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ khuyến nghị, các DN trong nước nên phối hợp với nhà NK, phân phối tại Hoa Kỳ nghiên cứu phương thức thanh toán linh hoạt, hỗ trợ chia sẻ rủi ro, nhất là giai đoạn đầu tiếp cận thị trường. Bên cạnh đó, xem xét việc liên kết, đầu tư kho lạnh để lập trung tâm phân phối hàng Việt Nam tại một cảng NK lớn ở Bờ Tây, sau có thể mở thêm tại Bờ Đông hoặc phía Nam, với quy mô đủ lớn, phục vụ nhiều nhóm hàng. Việc này sẽ giúp giảm chi phí, tạo thế chủ động cho các DN đưa hàng ra thị trường. Đồng thời, các DN XK chủ động cập nhật, thường xuyên cung cấp thông tin, chủ động khai mở, tạo cơ hội thị trường.
Về lâu dài, các DN cần kiên trì tiếp cận các chuỗi phân phối lớn, hướng tới cung cấp sản phẩm hữu cơ và sản phẩm chế biến, như vậy mới đảm bảo chi phí cạnh tranh, đáp ứng nhu cầu đa dạng, quanh năm. Song song với XK sản phẩm chế biến, vào các mùa vụ cao điểm, cần triển khai các chiến dịch quảng bá, cung cấp quả tươi để tạo điểm nhấn củng cố hình ảnh, thương hiệu trái cây đặc sản của Việt Nam. Các bộ, ngành tiếp tục đàm phán, mở thêm thị trường cho hoa quả Việt Nam XK vào Hoa Kỳ.